Beginsituatie
In 2024 troffen Merk Fryslân en de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden elkaar vanuit een gedeelde wens: het behouden, actualiseren en opnieuw beleefbaar maken van de erfenis van de Elfstedentocht. Niet alleen als historisch schaatsfenomeen, maar als levend cultureel verhaal dat diepe emoties oproept bij Friesland én ver daarbuiten.
Wat begon als een idee voor een serie van elf podcasts, groeide al snel uit tot een ambitie met veel meer gelaagdheid: het creëren van een grootschalige, transmediale Elfstedenbeleving. Een ervaring die zowel langs de ruim 200 kilometer lange route als online tot leven komt — zodat je het verhaal kunt voelen, zien en ervaren, ongeacht het seizoen of het weer.
Om deze ambitie stevig te verankeren, is bewust gekozen voor een breed en zorgvuldig voortraject. In denktanks werkten experts op het gebied van storytelling, landscape awareness en erfgoedbeleving samen om de kern van het verhaal scherp te krijgen. Via marktconsultaties werd technische kennis opgehaald over digitale infrastructuur en mogelijkheden voor schaalbare beleving. Bovendien is actief geluisterd naar de samenleving: van studenten tot bestuurders, van ondernemers tot toeristische organisaties.
Al deze gesprekken bevestigden één ding: de Elfstedentocht is niet alleen sportgeschiedenis — het is een gevoel, een collectief geheugen, een verhaal van verbinding dat mensen nog altijd in beweging brengt.
Onze aanpak
In samenwerking met Merk Fryslân en De Friesche Elf Steden is gewerkt aan het ontwikkelen van een toekomstbestendig beleefconcept en projectplan. Ons proces bestond uit vier fasen, die bewust zijn gekozen om zowel inhoud als beleving centraal te zetten:
1. Onderzoek & voorbereiding
We analyseerden voorbeelden van beleefbaar erfgoed — nationaal én internationaal — om te begrijpen wat mensen raakt en hoe verhalen écht blijven hangen. Tegelijkertijd organiseerden we werkgroepen met Friese studenten en betrokkenen, zodat de basis van de beleving geworteld bleef in de Friese identiteit.
2. Verhalen & thematiek
De Elfstedentocht is een rijk mozaïek aan persoonlijke herinneringen, historische gebeurtenissen en bijna-mythologische momenten. Door bronnen, anekdotes en lokale verhalen te verzamelen én thematisch te verbinden, ontstond een heldere verhaallijn die het gevoel van de tocht centraal stelt: doorzettingsvermogen, saamhorigheid, en het bijna magische wachten op het juiste ijs.
3. Conceptontwikkeling
Hier kozen we bewust voor transmedia storytelling. Waarom? Omdat je het verhaal van de Elfstedentocht niet kunt vangen in één medium. Het leeft op het ijs, in de dorpen, in archieven, in herinneringen en online. Door verschillende kanalen te verbinden — fysieke plekken, audio, digitale omgevingen, interactieve toepassingen — ontstaat een totale ervaring die mensen meeneemt, zelfs als er geen ijs ligt.
Het concept verbindt bekende plekken zoals het keerpunt in Dokkum en de finish in Leeuwarden met minder belichte locaties vol verborgen verhalen. Online ontstaat een dynamische wereld waarin 15 tochten tot leven komen, waardoor bezoekers het verleden, het landschap en de emotie kunnen ervaren.
Resultaat
Het eindresultaat is een gedragen, toekomstgericht plan waarmee de Elfstedentocht opnieuw beleefbaar wordt — voor inwoners, bezoekers en toekomstige generaties.
De Elfstedenbeleving:
- versterkt de Friese identiteit,
- maakt erfgoed tastbaar en actueel,
- biedt nieuwe kansen voor toerisme en educatie,
- en laat mensen het gevoel van de tocht ervaren, ook wanneer de sloten er spiegelglad maar ijsloos bij liggen.
Het project brengt het verhaal van de Elfstedentocht niet alleen terug, maar brengt het opnieuw tot leven — als een ervaring die de kracht, trots en verbondenheid van Friesland voelbaar maakt.
